ಉದ್ಯೋಗ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನೌಕರನಿಗೂ ಒಂದು ಗುರಿ ಇರುತ್ತದೆ ಭದ್ರ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು. ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ, ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ನಿವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗ ಬದಲಾವಣೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಎಂಬುದು ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ ನೀಡುವ ಪ್ರಮುಖ ಲಾಭವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಹಣಕಾಸಿನ ಸಹಾಯವಲ್ಲ ನೌಕರರ ನಿಷ್ಠೆ, ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೇಲಿನ ಬದ್ಧತೆಯ ಪ್ರತಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ Payment of Gratuity Act, 1972 ಪ್ರಕಾರ, ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಒಂದು ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಹಕ್ಕಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾನೂನಿನ ಉದ್ದೇಶ ನೌಕರರ ಜೀವನದ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರವೂ ಆರ್ಥಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ ಒದಗಿಸುವುದು.
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಎಂದರೇನು?
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಎಂದರೆ, ನೌಕರರು ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಉದ್ಯೋಗದಾತರಿಂದ ನೀಡಲಾಗುವ ಆರ್ಥಿಕ ಮೊತ್ತ. ಇದು ನೌಕರರ ಸೇವಾ ಅವಧಿಯ ಗೌರವ ಸೂಚಕವಾಗಿದೆ. ನೌಕರರು ನಿವೃತ್ತಿಯಾದಾಗ, ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದಾಗ ಅಥವಾ ಅನಿವಾರ್ಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸಾವು ಅಥವಾ ಗಂಭೀರ ಅನಾರೋಗ್ಯ) ಈ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಯಾರಿಗೆ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ?:
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಪಡೆಯಲು ನೌಕರರು ಕನಿಷ್ಠ 5 ವರ್ಷಗಳ ನಿರಂತರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿರಬೇಕು.
ಆದರೆ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ,
ನೌಕರರ ಸಾವು,
ಅಪಘಾತ ಅಥವಾ ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯ,
ಅಥವಾ ಸೇವೆ ಮುಗಿಯುವ ಮುಂಚಿನ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು
ಈ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷ ಪೂರೈಸದಿದ್ದರೂ, ನಾಮಿನಿ ಅಥವಾ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ನಿಯಮ ನೌಕರರನ್ನು ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂಗಿದೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಹೇಗೆ ಮಾಡುವುದು?:
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಸರಳವಾದ ಒಂದು ಸೂತ್ರದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ,
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ = (ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ × 15 × ಸೇವಾ ವರ್ಷಗಳು) ÷ 26
ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ = ಮೂಲ ಸಂಬಳ + ಡಿಎ (Dearness Allowance)
15 = ತಿಂಗಳ 15 ದಿನಗಳ ಸಂಬಳಕ್ಕೆ ಸಮನಾದ ಮೊತ್ತ
26 = ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ಕೆಲಸದ ದಿನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ
ಉದಾಹರಣೆ: 7 ವರ್ಷ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನೌಕರನ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ
ಒಬ್ಬ ನೌಕರನ ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳ ₹70,000 ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸೋಣ. ಅವರು 7 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಹಂತ 1: ಕೊನೆಯ ಸಂಬಳವನ್ನು 15/26 ರೊಂದಿಗೆ ಗುಣಿಸೋಣ
= ₹70,000 × (15/26)
= ₹70,000 × 0.576923
≈ ₹40,384.62
ಹಂತ 2: ಈ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಸೇವಾ ವರ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುಣಿಸೋಣ
= ₹40,384.62 × 7
≈ ₹2,82,692.34
ಅಂತಿಮ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತ: ₹2,82,692
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
ಆರ್ಥಿಕ ಭದ್ರತೆ:
ನಿವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಕೆಲಸ ಬಿಟ್ಟ ನಂತರ ಹಣಕಾಸಿನ ಹಿನ್ನಡೆ ತಪ್ಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನೌಕರರ ಪರಿಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಗೌರವ:
ಸಂಸ್ಥೆಯು ನಿಷ್ಠಾವಂತ ನೌಕರರನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
ತೆರಿಗೆ ಮುಕ್ತ ಲಾಭ:
₹20 ಲಕ್ಷ ರೂ.ವರೆಗೆ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಮೊತ್ತ ತೆರಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ (ಆಕರ್ಷಕ ಲಾಭ).
ಕುಟುಂಬದ ಸುರಕ್ಷತೆ:
ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ (ಸಾವು ಅಥವಾ ಅನಾರೋಗ್ಯ) ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿಯ ಮಹತ್ವ: ನೌಕರರ ಭವಿಷ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಆಧಾರ,
ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ನೌಕರರಿಗಾಗಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಪಾವತಿ ಅಲ್ಲ, ಅದು ನಿಷ್ಠೆ, ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಒಂದು ಗೌರವ ಸೂಚಕ. ನಿವೃತ್ತಿಯ ನಂತರವೂ ಈ ಮೊತ್ತ ಜೀವನದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮನೆ ಖರ್ಚು, ಆರೋಗ್ಯ, ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂತಾದ ಅಗತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಂಸ್ಥೆಯು ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿಯ ಮೂಲಕ ನೌಕರರೊಂದಿಗೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ವಿಶ್ವಾಸದ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ. ನೌಕರನಿಗೂ ಈ ಮೊತ್ತದಿಂದ ಭರವಸೆ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆ ದೊರಕುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನೌಕರರಿಗೂ ಗ್ರಾಚ್ಯುಟಿ ಹಕ್ಕು ಇದೆ. ಇದು ನೌಕರರ ಜೀವನದ ಭದ್ರತೆಗೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾದ, ಮಾನವೀಯ ಹಾಗೂ ಗೌರವಯುತ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವಾಗಿದೆ.
